Van koeienpoep naar biogas: zo compenseert Athora CO2-uitstoot

Om de bedrijfsvoering volledig klimaatneutraal te maken, compenseert Athora Netherlands de onvermijdelijke CO2-uitstoot door projecten van het FairClimateFund te financieren. Dit jaar kozen we voor een mooi project in India: zo'n 12.000 huishoudens wekken hun eigen 100% duurzame biogas op uit koemest. Om veilig en duurzaam op te kunnen koken.   

Hoewel Athora Netherlands veel doet aan energiebesparing, toch kunnen we de uitstoot van broeikasgassen niet helemaal voorkomen. Daarom werken we samen met FairClimateFund. Fondsmanager en oud-collega Gert Crielaard heeft zich - na een carrière bij de voorlopers van Athora - gestort op de wereld van carbon credits. Hij vertelt hoe de projecten van FairClimateFund niet alleen de CO2-uitstoot verminderen, maar ook positieve impact hebben op de leefomstandigheden van lokale gemeenschappen. 

Klimaatprojecten in ontwikkelingslanden 

Het FairClimateFund is een onderdeel van ontwikkelingsorganisatie Cordaid en heeft het thema klimaatverandering als rode draad door alle projecten lopen. “Natuurlijk is het zo dat de bulk van CO2-uitstoot komt van rijke, Westerse landen. Ook daar moet reductie plaatsvinden,” benadrukt Crielaard. “Maar om de klimaatdoelen te halen, moeten ontwikkelingslanden net zo goed een transitie doormaken. Het probleem is echter vaak de financiering. Daar bieden we met FairClimateFund dus uitkomst door klimaatprojecten mogelijk te maken met financiering vanuit de private sector.” 

Er is op allerlei fronten klimaatwinst te halen met relatief simpele ingrepen, blijkt uit de aanpak van FairClimateFund. De organisatie concentreert zich op schoner koken- en herbebossingsprojecten. Van kooktoestellen op zonne-energie in Tsjaad, tot cookstoves met een veel efficiëntere verbranding in Ethiopië, of herbebossing in Peru. Het zijn stuk voor stuk projecten waarmee niet alleen de CO2-emissie wordt teruggebracht, maar die ook allerlei gunstige bijeffecten hebben voor de lokale gemeenschappen.  

Niet meer koken op ongezond houtvuur 

Zo ook het biogasproject in India, waar Athora dit jaar voor heeft gekozen. Een project dat zelfs het Faitrade keurmerk heeft. “In India (en veel andere ontwikkelingslanden) kookt een groot deel van de bevolking nog op open vuur en dat is in meerdere opzichten gevaarlijk,” legt Gert Crielaard uit. “Het veroorzaakt niet alleen luchtverontreiniging en uitstoot van broeikasgas, maar levert ook een gevaar op voor de volksgezondheid. Je kunt je wel voorstellen wat er gebeurt als je binnenshuis op een houtvuurtje kookt. Het veroorzaakt hoofdpijn en branderige ogen, en – veel erger nog – longkanker en COPD.” Volgens onderzoek overlijden in India jaarlijks zelfs meer dan een miljoen mensen aan ziektes die worden veroorzaakt door luchtverontreiniging binnenshuis (waarvan koken de belangrijkste oorzaak is).

Van koeienpoep tot biogas -en slurry  

Biogas biedt een oplossing voor dit probleem. In een ondergronds gemetselde biovergister gaat organisch afval, voornamelijk koeienpoep, dat wordt omgezet wordt in methaangas en zogeheten ‘bioslurry’. Het gas wordt via een kunststof slang naar het huis geleid waar het aangesloten is op een tweepits gasfornuis. En de reststof bioslurry is een goede meststof, waardoor de boeren geen kunstmest hoeven gebruiken. “De productie van kunstmest heeft een enorme CO2-footprint en is kostbaar in de aanschaf. Dus het is gunstig als boeren dat niet nodig hebben. Bovendien blijkt uit onderzoek dat de productiviteit van kleinschalige landbouw groter wordt door het gebruik van bioslurry.” 

Naast CO2-reductie en gunstige gezondheidseffecten, zijn er nog meer voordelen. Zo zijn vrouwen dagelijks geen uren meer kwijt met hout sprokkelen. En bomen, die juist CO2 kunnen opnemen, hoeven niet meer te worden gekapt voor brandhout. 

Carbon credits 

De boerenfamilies zijn zelf eigendom van de biogasinstallaties. De vergisters worden 100% gefinancierd met ‘carbon credits’. Credits waarvoor zij een eerlijke fairtrade prijs krijgen. Inmiddels zijn zo'n 12.000 families in de provincie Karnataka aangesloten.  

De compensatie van CO2-uitstoot mag natuurlijk nooit een reden zijn om achterover te gaan leunen. Het is belangrijk om zelf goed te blijven kijken waar je de carbon footprint van je bedrijfsvoering kunt verkleinen, benadrukt Crielaard. “We helpen bedrijven ook hun eigen waardeketen kritisch onder de loep te nemen. Je kunt je eigen impact minimaliseren door bijvoorbeeld grondstoffen dichterbij huis aan te schaffen. Maar dat is voor een als financiële instelling als Athora minder van toepassing. Als je alles hebt gedaan om het energiegebruik van je kantoorgebouwen te minimaliseren, de vervoersbewegingen van medewerkers zo duurzaam mogelijk te maken en je papiergebruik tot een minimum te beperken, dan is het een geruststellend idee dat je door middel van onze carbon credits een positieve impact kunt hebben in landen waar klimaatfinanciering niet vanzelfsprekend is.”